فرق ترجمه رسمی و غیر رسمی چیست؟

ترجمه برگرداندن یک متن مکتوب از یک زبان به زبان دیگر است که به دو نوع رسمی و غیر رسمی تقسیم می‌شود. دانستن فرق ترجمه رسمی و غیر رسمی  برای گروهی از افراد که قصد سفر، ادامه تحصیل و زندگی در خارج از کشور را دارند ضروری است. مهم‌ترین تفاوت این دو نوع ترجمه در میزان ارزش قانونی و اعتبارشان نهفته شده. دقیقا به همین دلیل است که گاهی ترجمه رسمی بسیار گرانتر خواهد بود، بنابراین وقتی در دارالترجمه از شما می‌پرسند که ترجمه مورد نظر شما کدام نوع است، باید بدانید ترجمه رسمی چیست و تفاوت ترجمه رسمی و غیر رسمی کدام است.

ترجمه رسمی چیست و کاربرد آن کدام است؟

وقتی اسناد و مدارک قانونی و رسمی به نحوی ترجمه می‌شوند که مطابق سند اصلی بوده و ارزش قانونی داشته باشند به آن ترجمه رسمی گفته می‌شود. سندهای ترجمه شده روی سربرگ قوه قضاییه نوشته می‌شوند و مهر مترجم که مجوز رسمی قوه قضاییه را دریافت کرده روی آن درج می‌شود.

برخی مدارکی که قابلیت ترجمه رسمی دارند عبارتند از:

• ترجمه سند ازدواج
•  ترجمه رسمی گواهی اشتغال به کار
• ترجمه رسمی مدرک تحصیلی
• ترجمه شناسنامه
• ترجمه کارت ملی
• اسناد ملکی
• وکالت نامه

ترجمه‌هایی که به این صورت انجام می‌شود قابل ارائه در مراکز قانونی مثل قوه قضاییه و وزارت امور خارجه خواهند بود. اسناد قانونی تنها در دارالترجمه‌های رسمی و دفاتری که مجوز قوه قضاییه را دریافت کردند قابل ترجمه هستند.

ترجمه غیر رسمی به چه معنا است؟

سالانه هزاران محتوای نوشتاری به زبان‌های مختلف نوشته می‌شوند، برای اینکه مردم سایر نقاط جهان بتوانند از آن استفاده کنند این محتواها باید به زبان‌های دیگر برگردانده شود. در اینجا به برخی متون که قابل ترجمه هستند اشاره می‌کنیم.

• انواع کتاب
• متن
• نامه
• سایت‌
• بوروشور

لزومی ندارد ترجمه‌های غیر رسمی روی سربرگ قوه قضایی درج شوند، افرادی که مدرک مترجمی دریافت کرده یا به هر شکلی به هر دو زبان مبدا و مقصد مسلط هستند می‌توانند کار ترجمه این محتواها را انجام دهند. برای ترجمه این متون شرایط و قوانین خاصی وجود ندارد و هر متنی که درخواست داشته باشد قابل بازگرداندن است.

چه زمان به ترجمه رسمی نیاز پیدا می‌کنیم؟

در اغلب پرونده‌های قانونی به ترجمه رسمی نیاز پیدا می‌شود، همچنین در جریان جلسات دادرسی و دادگاه‌ها اغلب به چنین مدارکی استناد خواهد شد. دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در دانشگاه‌های خارج از کشور را دارند برای دریافت پذیرش به ترجمه بسیاری از مدارک هویتی و تحصیلی مانند ترجمه رسمی دانشنامه و ترجمه رسمی دیپلم خود نیاز پیدا می‌کنند. هر گونه سفر خارجی و مبادله در خارج از کشور هم معمولا به ترجمه رسمی اسناد و مدارک هویتی نیاز دارد. در نهایت مهاجرت به خارج (اعم از دائمی یا موقت) هم مستلزم ارائه اسناد و مدارک زیادی است که به ترجمه نیاز دارند.

ارسال اسناد سازمانی حقوقی و دولتی بدون ترجمه رسمی امکان پذیر نیست. در نهایت ارائه مدارکی مثل سند ازدواج و طلاق، گواهی تولد و ریز نمرات درموارد مختلفی مثل دریافت مجوز کار در کشورهای دیگر به ترجمه رسمی نیاز خواهند داشت. گاهی افراد برای استفاده از مدارکی که در خارج از کشور دریافت کردند به ترجمه فارسی آن‌ها نیاز پیدا می‌کنند و اینجا است که مدرک خود را به یک دارالترجمه رسمی می‌برند.

مهم ترین تفاوت‌های ترجمه رسمی و غیر رسمی در چیست؟

ترجمه رسمی کار بسیار حساس و دقیقی است و تنها از سوی مترجمان ارشد که تسلط کافی به اصطلاحات حقوقی، قانونی و تخصصی دارند امکان پذیر است. مهمترین تفاوت‌های ترجمه رسمی و غیر رسمی عبارت است از:

• ترجمه رسمی بدون ارائه نسخه اصل اسناد قانونی امکان پذیر نیست
• قبل از آغاز ترجمه اصالت و صحت مدارک از سوی دارالترجمه مورد بررسی قرار می‌گیرد
• نماینده قوه قضاییه تطابق مدارک و ترجمه آن‌ها را بررسی می‌کند
• هزینه ترجمه رسمی نسبت به غیر رسمی بالاتر است و باید با کیفیت و دقت بیشتری انجام شود

• مترجم حق هیچ گونه دخل و تصرف در متن و اطلاعات درج شده در اسناد و مدارک قانونی را ندارد
• در صورت وجود هر گونه خطا یا اشکال در ترجمه رسمی امکان رد شدن آن وجود دارد
• مترجم از نظر قانونی مکلف است هیج گونه تحلیل یا تحلیفی روی اسناد و مدارک نداشته باشد
• نرخ ترجمه رسمی از سوی قوه قضاییه تعیین می‌شود در حالی که تعرفه ترجمه‌های غیررسمی مرجع مشخصی ندارد و هر فرد بسته به مهارت و تسلط خاصی که به زبان مبدا و مقصد دارد نرخ ترجمه آن را تعیین می‌کند

مدرکی که به صورت رسمی ترجمه شده چه مشخصاتی دارد؟

مدارکی که به صورت رسمی ترجمه شدند معمولا داخل یک پوشش گذاشته شده و پلمپ می‌شوند، در کنار این بسته‌ها هم برچسب پرچم ایران درج می‌شود. یکی از مهمترین مشخصات این مدارک آن است که روی سربرگ قوه قضاییه با مهر و امضا درج شدند. از مدرکی که ترجمه شده، کپی برابر اصل تهیه می‌شود و مهر و امضای شخص مترجم رسمی هم روی سند ترجمه شده درج می‌شود. روی مهر مترجم نام و نام خانوادگی، شماره پروانه و اطلاعات کامل شخص او درج شده است. مشخصات کامل دارالترجمه رسمی  و اسناد و مدارکی که ترجمه شده با اطلاعات مربوط به شخص مترجم روی پوشش ترجمه رسمی درج می‌شود یا به همراه ترجمه رسمی یک صفحه پیوست ارسال می‌شود که کلیه اطلاعات و مشخصات دارالترجمه به همراه توضیحات مربوط به ترجمه هم در آن ذکر شده است.

مترجم رسمی کیست و چه مهارت‌هایی باید داشته باشد؟

مترجمان رسمی در سراسر دنیا وجود دارند و تابع قوانین و مقررات کشوری هستند که در آن مشغول فعالیت هستند. در ایران نهاد رسمی ناظر بر عملکرد این افراد اداره کل اسناد و امور مترجمان قوه قضاییه است. مترجم رسمی وظیفه دارد که مفهوم سند و مدرک را با بهترین شکل به زبان رسمی کشور مقصد بازگرداند به شکلی که همان معنا و مفهوم اولیه را داشته باشد و مسئولان کشور مقصد با مطالعه آن بتوانند با مطالعه مطلب کلیه نکات درج شده در سند را درک کنند. اعتبار سند با مهر و امضای مترجم رسمی تایید می‌شود. مترجمان رسمی در ایران پس از طی مرحله آزمون و مصاحبه در مراسم تحلیف شرکت می‌کنند تا بتوانند پروانه کار خود را بگیرند. آزمون ترجمه رسمی ساده نیست  و تنها افرادی که تسلط کامل به زبان داشته باشند قبول می‌شوند برای اشنایی بهتر با منابع آزمون مترجمی رسمی قوه قضاییه می توایند به سایت این مرکز مراجعه کنید.

در ایران مترجمان رسمی همه زبان‌ها وجود ندارند، به این ترتیب اسناد مورد نیاز به آن زبان‌ها به صورت غیر رسمی ترجمه شده یا به زبان انگلیسی برگردان می‌شوند. مترجمان رسمی که سرمایه کافی برای راه اندازی دارالترجمه خود را ندارند به صورت همکار در دفاتر دیگر مشغول کار می‌شوند. از آنجا که ترجمه برخی اسناد قانونی در دادگاه ارائه می‌شود و ارزش قانونی دارند مترجم باید به اصطلاحات قانونی و حقوقی مسلط باشد. برگزاری آزمون مترجمی رسمی زمان مشخصی ندارد و هرگاه به مترجم نیاز بود این آزمون‌ها برگزار خواهند شد. در این آزمون مهارت‌های مختلفی مورد سنجش قرار می‌گیرد:

• زبان تافل و آزمون‌های هم سطح آن برای زبان‌های دیگر در حوزه حقوقی
• آزمون مهارت‌های کامپیوتری ICDL
• ترجمه حقوقی به زبان مبدا و مقصد و برعکس آن
• درامد مترجم رسمی قوه قضاییه معمولا برا اساس نرخنامه مصوبه قوه قضاییه است

صلاحیت‌های عمومی فرد هم مورد بررسی قرار می‌گیرد. فرد باید حداقل ۲۵ سال سن داشته باشد، در آزمون کتبی و عملی قبول شود، پیشینه کیفری و اعتیاد به مواد مخدر نداشته باشد. در آخر هم قابل اعتماد بودن و عدم فساد اخلاقی او تایید شود.

مترجم یار یا مترجم فرم زن دارالترجمه چه نقشی دارد؟

یک مترجم فرم زن در دارالترجمه به مترجم رسمی کمک می کند تا بتواند سریع تر کار ترجمه مدارک را انجام دهد. این شخص دارای تخصص ویژه برای ترجمه رسمی مدارک و تسلط کامل بر این ترجمه ها را دارد.

اعتبار اسنادی که ترجمه رسمی می‌شوند چقدر است؟

تا اینجا که فرق ترجمه رسمی و غیر رسمی را شرح دادیم حتما متوجه شدید که اعتبار اسنادی که ترجمه رسمی شدند هم‌سنگ مدرک اصلی است. در مقام مقایسه، ترجمه‌های غیر رسمی هر چقدر هم دقیق ترجمه شده باشند اعتبار کمتری نسبت به ترجمه رسمی دارند و بسیاری مراجع قانونی کشورهای خارجی مثل سفارتخانه و دانشگاه‌ها این ترجمه‌ها را نمی‌پذیرند. ارگان‌های رسمی داخلی مثل وزارت خارجه و قوه قضاییه هم این مدارک را تایید نکرده و مهر نمی‌کنند.

آیا امکان خطا و اشتباه در ترجمه‌های رسمی وجود دارد؟

هرچقدر که مترجم بر کار خود مسلط باشد باز هم امکان وجود اشتباه در ترجمه وجود دارد. به ویژه در مواردی مثل تلفظ نام و نام خانوادگی فرد، اعداد و ارقام، نمره و اصطلاحات تخصصی رشته‌های تحصیلی خاص ممکن است خطاهایی بروز کند. برای پیشگیری از خطاهای احتمالی لازم است افراد کار ترجمه مدارک خود را به دارالترجمه‌های معتبر بسپارند. دارالترجمه‌های بزرگ مترجمان زیادی دارند که هر کدام روی حوزه خاصی تمرکز دارند و به همین دلیل امکان بروز خطا و اشتباه در کار آن‌ها کمتر است. متقاضی موظف است قبل از دریافت ترجمه رسمی متن ترجمه را به دقت مطالعه کند و اطمینان حاصل کند که اشتباهی در آن وجود ندارد، در غیر اینصورت دارالترجمه مسئولیتی در قبال خطاهای احتمالی نخواهد پذیرفت. ترجمه رسمی حتما باید به صورت پلمپ شده تحویل داده شود، برخی دارالترجمه‌ها خدمات تکمیلی مثل ارسال مدارک به سازمان‌های قانونی را هم انجام می‌دهند. خوشبختانه امروزه امکان دریافت خدمات ترجمه رسمی به صورت غیر حضوری و آنلاین هم فراهم شده که در وقت و هزینه متقاضیان صرفه جویی می‌کند.

فرق ترجمه رسمی و غیر رسمی بسیار زیاد است، متن‌هایی که به صورت رسمی ترجمه شدند به عنوان یک سند در کشورهای دیگر قابل ارائه هستند. ترجمه اسناد رسمی باید با رعایت امانت و دقت انجام شود و مترجم حق هیچ گونه تغییر در آن ندارد، پس نمی‌توانید در این خصوص درخواستی را مطرح کنید. اگر به هر دلیلی به ترجمه رسمی نیاز پیدا کردید، حتما قبل از سفارش ترجمه نیازهای خود را مشخص کنید و به مترجم بگویید که ترجمه را برای چه هدفی نیاز دارید که مطابق با شرایط و نیازها کار خود را ارائه دهد.

سوالات متداول پیرامون فرق ترجمه رسمی و غیر رسمی